Książka ta jest poświęcona myśli Leopolda Blausteina, filozofa, estetyka i pedagoga, „najwybitniejszego przedstawiciela”, jak pisał o nim Roman Ingarden, grupy późnych uczniów Kazimierza Twardowskiego. […] Jak się wydaje, o wartości filozofii Blausteina decyduje zbudowana przez niego i konsekwentnie stosowana metoda badawcza, która łączy w sobie elementy głównych nurtów psychologii końca XIX i początku XX wieku oraz zyskującej wówczas na znaczeniu fenomenologii. W literaturze przedmiotu brakuje jednak opracowania, które w sposób systematyczny i całościowy śledziłoby te nawiązania i wskazywało na ciągłość jego programu badawczego […]. Biorąc to pod uwagę, podstawowym celem niniejszej pracy jest próba wypełnienia zaznaczającej się tutaj luki i krytyczna analiza wybranych wątków metody stosowanej przez Blausteina.
Problem świadomości obejmuje zagadnienia powstania, tworzenia się struktury i funkcjonowania świadomości. Ścisła zależność tych trzech aspektów czyni badania nad świadomością trudne, a uwzględnienie jej możliwości twórczych, samozwrotności (refleksyjności), powiązania z ciałem, pojęciami, językiem, komunikacją z innymi – kulturą, wyjątkowo trudnym. Świadomość jest podstawą świata ludzkiego życia, struktur konstytuujących jego sens we wszystkich aspektach, założeniem wszelkiego możliwego doświadczenia. To przekonanie podziela wielu współczesnych badaczy ludzkiego umysłu.
Monografia zbiera w całość wyniki wieloletnich, obszernych i subtelnych badań twórcy fenomenologii dotyczących świadomości, wykorzystując aparaturę pojęciową teorii systemów. Daje systematyczne wyjaśnienie jej sprawczości poznawczej, której efektem jest świat przeżywany. Autor interpretuje Husserlowskie ujęcie świadomości jako swoistą hermeneutykę. Struktura świadomości, wzgl. jej kompetencje powstają, zgodnie z tym modelem, dzięki temu, że świadomość sama się programuje.
Monografia Roberta Grzywacza jest ważnym wkładem w rozumienie nie tylko filozofii Paula Ricouera, lecz także w zarys filozofii nadziei proponowanej w środowisku polskim chociażby przez prof. Józefa Tischnera czy prof. Karola Tarnowskiego. Nadzieja, jak zauważa autor, „dostarcza głębokiego uzasadnienia wyboru podejścia hermeneutycznego, wskazując na semantyczną otwartość dyskursu w ogóle i korelatywne otwarcie jego podmiotu. Ona też czyni możliwą niekonfliktową wersję relacji filozoficznej autonomii i posłuszeństwa autorytetowi słowa”. Dlatego warto taką filozofię proponować i rozwijać.
Podsumowując recenzję monografii Roberta Grzywacza SJ Świadek przekonań — podmiot sumienia. Paul Ricoeur i filozofia świadectwa, należy stwierdzić, że polskie środowisko filozoficzne otrzymuje solidną i rzetelną pracę interpretacyjną filozofii francuskiego myśliciela Paula Ricoeura.
Edmund Husserls Phänomenologie und Sigmund Freuds Psychoanalyse sind zwei große Denktraditionen des 20. Jahrhunderts. Erstmals wird in diesem Buch die lebendige problemgebundene Beziehung zwischen beiden untersucht, und zwar ausgehend von Husserls genetischer Phänomenologie. Im Fokus stehen drei große Erfahrungsbereiche des Menschen: die Assoziation, die Phantasie und der Trieb. Wie sich zeigt, spielen alle drei eine Schlüsselrolle, sowohl für Husserls als auch für Freuds Denken.
Copyright 2021. All rights reserved